Welke rechtsvorm kies jij? Of je nu een eenmanszaak kiest, een bv of iets heel anders, deze keuze heeft gevolgen voor je aansprakelijkheid en belastingverplichtingen. Natuurlijk kun je later nog switchen, maar dat kost vaak tijd en geld. In deze blogpost gaan we nader in op de verschillende rechtsvormen in nederland.
1. De eenmanszaak
Veruit de meeste startende ondernemers en zzp'ers beginnen als eenmanszaak. De naam zegt het eigenlijk al: van een dergelijk bedrijf is slechts één persoon de eigenaar. Er kunnen wel meerdere mensen werkzaam zijn in de onderneming.
Ga jij in je eentje starten, maar verwacht je na verloop van tijd ook personeel in te huren? Dan kun je dus alsnog met een gerust hart kiezen voor een eenmanszaak.
Een eenmanszaak oprichten
Voor een eenmanszaak gelden geen oprichtingseisen. Je hoeft geen akte op te laten stellen. Je bent wél verplicht om de onderneming in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK).
Per persoon kan er maximaal één eenmanszaak worden opgericht.
2. De maatschap
In een maatschap werken twee of meer personen ('maten') samen. Je oefent onder een gemeenschappelijke naam een beroep uit. Deze rechtsvorm komt veel voor in de medische en juridische wereld.
Denk bijvoorbeeld aan (tand)artsen, fysiotherapeuten, en advocaten. Maar ook in de architectenwereld bestaan veel maatschappen.
Een maatschap oprichten
Alle nieuwe maatschappen moeten worden ingeschreven in het Handelsregister. Bij de oprichting hoeft, net als bij een eenmanszaak, geen akte te worden opgesteld.
Bij een maatschap is het zo dat iedere deelnemer iets inbrengt, zoals geld, goederen of arbeid. De winst hieruit wordt verdeeld onder de maten. Daarnaast is iedere maat aansprakelijk voor gelijke delen.
Maak goede afspraken
Probeer onderling wel duidelijke afspraken te maken over overige zaken en leg deze desnoods vast bij een notaris. Zo voorkom je dat er in de toekomst mogelijk frictie ontstaat tussen een of meerdere leden uit de maatschap.
3. De vennootschap onder firma (vof)
De vennootschap onder firma (vof) is eigendom van meerdere betrokkenen, die vennoten of firmanten worden genoemd. De op te richten vof moet worden ingeschreven in het Handelsregister.
Het is niet verplicht om een firma- of vennootschapscontract te (laten) opmaken. Het is wel slim om de gemaakte afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en de winstverdeling schriftelijk vast te leggen.
4. De besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap, vaak afgekort naar bv, is een populaire rechtspersoon. Het kapitaal is in aandelen verdeeld en de risico's van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt.
Deze aandelen zijn in het bezit van aandeelhouders, maar kunnen niet vrij worden verhandeld. Een belangrijk voordeel van de bv is dat het een rechtspersoon is. Dat houdt in dat in veel gevallen niet jij, maar de bv aansprakelijk is voor eventuele schulden.
Risico's bij wanbeleid
Let wel op: als de schulden zijn ontstaan door wanbeleid, kun je hierop wél persoonlijk worden aangesproken. Als directeur ben je feitelijk in dienst van de onderneming.
Een bv kan door een of meerdere personen worden opgericht. Bij de oprichting moest de bv vroeger beschikking hebben over een kapitaal van € 18.000 (in de vorm van geld of natura, zoals onroerend goed). Dat is niet meer het geval. Tegenwoordig kun je namelijk een flex-bv oprichten.
5. De commanditaire vennootschap (cv)
De commanditaire vennootschap is een bijzondere samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (vennoten). Deze vennoten kunnen beherend of stil (commanditair) zijn.
In de praktijk betekent dit vaak dat de stille vennoten alleen financieel betrokken zijn bij de onderneming. Het is voor hen niet toegestaan om namens de cv te spreken of handelen.
Een commanditair vennootschap oprichten
Voor de oprichting van een commanditaire vennootschap bestaan - afgezien van de inschrijving in het Handelsregister - geen formele eisen.
Daarom is het extra belangrijk om de gemaakte afspraken tussen de vennoten schriftelijk te laten vastleggen door een notaris.
Komt de vennootschap haar verplichtingen niet meer na? Dan zijn de beherende vennoten privé voor 100% hoofdelijk aansprakelijk. De commanditaire vennoten zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag dat zij hebben ingebracht.
6. De naamloze vennootschap (nv)
Deze rechtsvorm is voor de meeste starters over het algemeen niet echt relevant. Een naamloze vennootschap is een vennootschap waarvan het kapitaal is verdeeld in aandelen. In tegenstelling tot bij een bv zijn deze aandelen wel overdraagbaar.
Namens de nv moeten jaarstukken worden opgeteld en ingeleverd bij de KvK.
De eisen bij het oprichten van een nv zijn vrijwel hetzelfde als die bij het opzetten van een bv. Wel moet je bij je oprichting beschikken over een minimumkapitaal: € 45.000.
7. De vereniging
Als je een bepaald (goed) doel voor ogen hebt en met anderen wilt samenwerken om dit te bereiken, kun je de vereniging kiezen als rechtsvorm. Kort gezegd is een vereniging een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (leden) met een gemeenschappelijk doel.
Geen winst doelstelling
Belangrijke voorwaarde is dat het maken van winst om onder de leden te verdelen geen doel mag zijn. Er mag wel winst gemaakt worden, maar de opbrengsten moeten ten goede komen aan het gemeenschappelijke doel.
Ledenvergadering
Voorwaarden voor deze rechtsvorm zijn dat jouw vereniging uit ten minste twee personen bestaat, de hoogste macht bij de ledenvergadering ligt, alle leden hierbij één stem hebben en het bestuur wordt benoemd namens de ledenvergadering.
Alle verenigingen hebben rechtspersoonlijkheid. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid en verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid.
8. De stichting
Een stichting heeft als doel om met behulp van vermogen een bepaald ideaal te realiseren. Deze doeleinden zijn vastgelegd in de statuten.
Een stichting mag winst maken, maar net als bij een vereniging moet deze opbrengst wel ten goede komen aan een ideëel of sociaal doel.
Een stichting wordt opgezet door een of meerdere personen (natuurlijk of rechtspersoon), heeft geen leden en wordt opgericht bij notariële akte of testament. Vergeet de stichting niet in te schrijven in het Handelsregister van de KvK.
Bestuurders kunnen onder bepaalde omstandigheden alsnog aansprakelijk worden gehouden.
In het geval van schulden worden de bestuurders van een stichting niet aansprakelijk gesteld. Als de stichting onder de heffing van de vennootschapsbelasting valt, zijn wel de anti-misbruikwetten van toepassing.
9. De coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
Deze rechtsvormen komen nog niet zo veel voor. De coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij zijn bijzondere verenigingen.
Een coöperatie komt door middel van het afsluiten van overeenkomsten op voor de materiële belangen van haar leden. De winst mag worden uitgekeerd aan leden. Er zijn drie soorten coöperaties:
Bedrijfscoöperatie
Consumentencoöperatie
Producten- of dienstencoöperatie
Een coöperatie wordt opgezet door minimaal twee personen. De oprichting vindt plaats bij notariële akte. De coöperatie moet daarnaast worden ingeschreven in het Handelsregister en is verplicht om ieder jaar jaarstukken op te stellen en deze openbaar te maken.